7 Belangrijke vragen voor je fysiotherapeut of zorgprofessional bij een krachtsport blessure
Je bent zo goed als je traint, mits je net zo hard traint als je herstelt. Door goed voor je lichaam te zorgen kan je je volgende gym workout beter aan. Het leven is niet altijd volledig te regisseren. In deze blog gaan we in op de belangrijkste vragen die jij aan je zorgprofessional kunt stellen, tijdens een revalidatie. Zo neem je zoveel mogelijk eigenaarschap over de mogelijke oorzaak van je klachtenpatroon.
Rust is geen oplossing
Als rust een oplossing is voor het probleem, dan zal het probleem zich ook niet meer voordoen. Voor de grensverleggende sporter, die altijd op zoek is naar optimalisatie en het verbeteren van zijn prestaties, is het helaas vaak niet genoeg.. Recidieven (ofwel: herhaling van dezelfde klachten/blessures) vinden geregeld plaats, door het ontbreken van de belangrijkste pijler in krachtsport revalidatie.
Een strak plan: maatwerk!
Bedoeld om eigenaarschap te creëren bij pijnklachten. Wij hebben een stappenplan uitgestippeld met vragen die je je professional zou mogen stellen tijdens consult(en).
VRAAG 1: Heb ik een pijnklacht met of zonder weefselschade?
Je vraagt hier dus eigenlijk: wat zijn mijn lichamelijke signalen en waarom zijn deze er?
It matters a lot.. We kunnen namelijk onderscheid maken in blessures met schade die kunnen verergeren in de huidige sportparticipatie. Het kan ook zo zijn dat je pijnklachten voelt zonder dat er echt schade aanwezig is. Op dat moment vraagt revalidatie om een geheel andere aanpak. In deze blog heb ik eerder uitgelegd wat de verschillen zijn tussen sport gerelateerde pijn, of blessures met schade; er is vaak verwarring op dit domein.
Nocicepsie
Informatie vanuit ons lichaam wordt verstuurd naar ons brein. Als er bijvoorbeeld een dumbbell op je voet valt, zullen de pijnzenuwen in je lichaam een motorisch signaal sturen naar je voet zodat je deze op tijd weg trekt. We noemen dit ook wel nocicepsie. Ofwel: er is een fysieke pijn-bron aanwezig in ons lichaam. Nociceptie heeft evolutionair gezien de rol om ons lichaam te beschermen voor schade.
Blessures met schade
Het gekke is: schade in ons lichaam hoeft niet altijd gepaard gaat met pijnklachten. Dit hangt af van het type weefsel dat beschadigd is. Sommige weefsels zijn namelijk minder goed doorbloed en minder geïnnerveerd met zenuwmateriaal. Je voelt het letterlijk dus niet als hier schade ontstaat. Denk hierbij aan kraakbeen, tussenwervelschijven of andere stugge bindweefsels. Wanneer je bijvoorbeeld een spier inscheurt – die ontzettend veel zenuwuiteinden kent – zal je deze blessure in combinatie met pijn voelen.
PIJN
Pijn is complex. Pijn zit niet ‘zomaar’ tussen de oren, maar heeft wel een nauw verband met ons zenuwstelsel. Pijnklachten worden in ons brein gestuurd. Pijn is soms meer een perceptie dan een sensatie. Een pijnsignaal activeert de anterieure cingulate cortex van de hersenen. Dit wordt geassocieerd met pijn. Iedere krachtsporter reageert anders op de stimulatie van pijn omdat het ‘gevoel’ wordt bepaald door de activering van de tweede route: de prefrontale cortex en de nucleus accumbens. Deze zijn geassocieerd met motivatie en emotie. Dit is precies de reden dat ieder individu anders reageert op ‘pijn’. Niet-fysiologische factoren (in ons lichaam) kunnen bijdragen aan de perceptie van pijn, zoals: persoonlijkheid, cognities, overtuigingen, sociaal culturele variabelen en emotionele stabiliteit. Een mooi voorbeeld is: “mijn vader en mijn opa zijn beide bekend met een zwakke rug, nu ik pijn in mijn rug voel maak ik me zorgen”. In dit geval vertelt het informatiecentrum in het brein dat pijnsensaties erge gevolgen kunnen hebben. Pijnsensatie kan dan groter zijn, dan bij een persoon die deze ‘kennis’ vanuit opvoeding niet heeft gehad.
VRAAG 2: DUS, WAT IS HET?
Je vraagt hier dus naar een duidelijke (aannemelijke) diagnose / ‘wat het is’.
Nu je het verschil kent tussen schade, nociceptie en pijn (die samen kunnen gaan maar vaak ook niet), kijken we graag verder naar een duidelijke diagnose. Als je een duidelijke diagnose hebt (niet gegrond op negatieve overtuigingen als een beenlengteverschil of asymmetrie) – is het een stuk gerichter werken naar je doel. Een diagnose in combinatie met je gedrag in de gym is namelijk alles bepalend om duidelijke verwachtingen af te stemmen over het beloop van je revalidatie. Hoe lang het zal duren, hoe opbouw eruit kan gaan zien; het opstellen van een pro-actief plan zodat je de controle hebt over je lichaam en je blessure etc.
VRAAG 3: Waar is het mogelijk fout gegaan & Wat kan ik hiervan leren?
Je vraagt jezelf eigenlijk af: wat zijn aannemelijke verbanden die tot mijn huidige situatie heeft geleid. Let op: dit is stap 3. De uitkomst verbind je aan de bovenstaande 2 vragen.
Zelfreflectie is het allerbelangrijkste. Soms is er namelijk geen specifieke diagnose te stellen. Wat dan? Op dat moment zou het belangrijk kunnen zijn om terug te blikken. Welke keuzes heb ik / heeft mijn coach gemaakt? Wanneer kwamen de eerste signalen? Welke keuzes heb ik gemaakt in mijn gedrag na deze signalen? Is er een specifieke range of motion in een bepaalde oefening of beweging die mij last heeft gegeven?
VRAAG 4: WAT betekent dit voor mijn training? Welke keuzes kan ik maken?
Je vraagt jezelf in samenspraak met je fysio af: welk proactief plan ga ik inzetten om mijn doel te bereiken?
Sport specifieke revalidatie is belangrijk. Het geeft context, maakt revalidatie zinvol en begrijpelijk. Hierdoor is je focus en commitment direct gekoppeld aan motivatie om naar je doel te werken. Elk lichaam herstelt van binnenuit als je niet ziek bent. Gezondheidszorg voor ‘gezonde’ mensen is namelijk geen ziekenzorg. We mogen dus proactief handelen.
VRAAG 5: Hoe kan ik mijn lichaam zo lang mogelijk blijven gebruiken voor mijn krachTsport doelen?
Je vraagt jezelf dus eigenlijk af: maak ik duurzame keuzes die bijdragen aan mijn topprestaties? Een lichaam moet voor jou werken, niet andersom.
Preventie is lastig te omschrijven. (Top)krachtsport kan gepaard gaan met sport specifieke pijntjes of ongemakken. Hier is niets mis mee, mits je genoeg herstel hanteert tussen je trainingen of je trainingsblokken in. Zelfreflectie is een belangrijke basis om dieper in bewustzijn te begrijpen wat je lichamelijke pijn / blessure eigenlijk wil vertellen. Je topsport mindset hoeft namelijk niet altijd te winnen van de realiteit
VRAAG 6: Hoe kom ik zo snel mogelijk terug op mijn oude niveau?
Je vraagt dus eigenlijk: hoe stem ik mijn verwachtingen af om bij mijn doel te komen?
Na het afstemmen van de juiste verwachtingen willen we maar 1 ding: geen pijn en doelen behalen. Als je focus verlegd wordt om zo snel mogelijk op je oude niveau te komen is het goed om daar met je zorgprofessional of performance coach over te sparren. Deze vraag zou namelijk al beantwoord moeten zijn na de bovenstaande vragen.
VRAAG 7: “Na het hebben van een blessure voel ik elke kleine pijn enorm omdat ik bang ben om weer geblesseerd te raken. Hoe herken ik het verschil tussen hevige pijn en een normaal sport gerelateerd pijntje?”
Wanneer je terugkeert naar return to sport, zijn je hersenen zeer alert. Ze willen je vertellen dat er iets aan de hand is voordat er ernstig ongemak in een regio van je lichaam ontstaat. Dit heeft te maken met processen die in je brein afspelen. Het komt voor dat pijnsensaties nog steeds vrij heftig zijn in bepaalde delen van je lichaam. Terwijl er in het lichaam weinig tot geen weefselschade meer te zien is via een echo of een scan, op de plek waar ooit een blessure was. Maar tóch blijft de pijn aanwezig..?
Het is te verwachten - als je revalideert - dat je brein hyper-alert is op elke sensatie. Tip: let vooral op de intensiteit van de pijn. Pijntjes die optreden bij bepaalde bewegingen, maar niet lang blijven hangen na je cooldown zijn *meestal* oké. Hoe jij om gaat met de intensiteit of signalen van jouw pijn kan je toekomstige performance enorm beïnvloeden. Krachtsporters die enthousiast gemotiveerd worden bij elke verbetering van hun pijn kunnen soms te snel en te hard gaan, buiten de gestelde kaders van de coach/ trainer of fysio. Dit kan het proces negatief beïnvloeden.
Krachtsporters die mentaal bang zijn weer iets kapot te maken kennen vaak een verleden, waarin zij geleerd hebben om controle uit te oefenen op het lichaam. Controle gaf op dat moment dé uitkomst om in balans te zijn, en het gaf positieve resultaten om iets te kunnen overwinnen. Dit kan het winnen van een wedstrijd zijn, het kunnen overtuigingen van een fysio zijn, of het kan een jeugdtrauma zijn. Al hoeft dit niet zo te zijn. Soms zijn er sterke fysieke of training factoren die een duidelijke invloed hebben op de oorzaak van jouw pijnklachten of blessure. Al staat dit altijd in verband met elkaar.
TOT SLOT
De kracht van een goede revalidatie zit in een stuk zelfverrijking waarbij jij persoonlijke reflectie van het lichaam en de geest begrijpt. Dit schept voorwaarden voor een succesvolle revalidatie; het aanpassingsvermogen van het lichaam zodat je beter kan worden van een blessure.. Je gedrag of keuze wordt gemaakt binnen je training programmering, je herstel/intensiteit ratio, het inzetten van progressie of regressie binnen je oefeningen bijvoorbeeld. Of het werken aan je motorische vaardigheden of krachtpatronen, interne gezondheid en meer..
Kortom: een succesvolle revalidatie begint bij gedrag, bewustwording door reflectie en extra kennis. Echter, de veranderingsbereidheid blijft de kern.. Ben jij bereid om te veranderen? Om vanaf vandaag anders om te gaan met signalen van het lichaam en zo te werken aan fysieke weerbaarheid om je trainingsdoel wél te behalen?
